Agence France-Presse xabariga ko'ra, 11 oktabr kuni Birlashgan Millatlar Tashkiloti dunyoni "to'liq o'zgartirish"ga chaqirgan.energiya tizimi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti seshanba kuni iqlim o'zgarishi global energiya xavfsizligiga putur etkazmasligi uchun dunyo 2030 yilga kelib qayta tiklanadigan manbalardan elektr energiyasini ikki baravar oshirishi kerakligini aytdi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Jahon Meteorologiya Tashkiloti ta'kidlashicha, energetika sektori nafaqat iqlim o'zgarishiga hissa qo'shadigan uglerod chiqindilarining asosiy manbai, balki sayyoraning isishi natijasida yuzaga keladigan o'zgarishlarga ham tobora zaifroq.
Jahon meteorologiya tashkiloti o'zining yillik iqlim xizmatlarining holati to'g'risidagi hisobotida tez-tez uchraydigan ekstremal ob-havo hodisalari, qurg'oqchilik, suv toshqini va dengiz sathining ko'tarilishi --, bularning barchasi iqlim o'zgarishi bilan bog'liq -- energiya ta'minotining ishonchliligini pasaytirishi haqida ogohlantirdi. Hisobotda, masalan, yanvar oyida Buenos-Ayresda jazirama to‘lqinlar elektr ta’minotida katta uzilishlarga sabab bo‘lgani qayd etilgan.
Butunjahon meteorologiya tashkiloti 2020-yilda issiqlik, atom va gidroenergetika tizimlaridan olinadigan elektr energiyasining 87 foizi to‘g‘ridan-to‘g‘ri sovutish uchun toza suvga bog‘liq bo‘lishini ma’lum qildi.
Biroq, qazib olinadigan yoqilg'i elektr stansiyalarining uchdan bir qismi suv ta'siriga uchragan hududlarda joylashgan bo'lsa, bunday hududlardagi atom elektr stansiyalarining 15 foizi, kelgusi 20 yil ichida bu ko'rsatkich 25 foizga oshishi kutilmoqda.
Jahon Meteorologiya Tashkilotining ta'kidlashicha, gidroelektr to'g'onlarining 11 foizi ham suv ta'siri yuqori bo'lgan hududlarda joylashgan va mavjud gidroelektr loyihalarning to'rtdan bir qismidan ko'prog'i va deyarli shuncha ko'p rejalashtirilgan gidroelektr loyihalari hozirda mo''tadil suv ta'siriga duchor bo'lgan hududlarda joylashgan. juda tanqis suv havzalariga.
Hisobotda aytilishicha, atom elektr stansiyalari ham ko'pincha qirg'oqbo'yi past bo'yli hududlarda joylashgan bo'lib, ularni dengiz sathining ko'tarilishi va suv toshqini uchun himoyasiz qiladi.
"Vaqt bizga qarshi va biz iqlim o'zgarishiga guvoh bo'lamiz. Biz global energetika tizimini butunlay o'zgartirishimiz kerak", deb ta'kidladi JST Bosh kotibi Petri Taalas.
Taalasning ta'kidlashicha, energetika sektorining o'zi ham muammoning bir qismidir, chunki u iqlimni o'zgartirayotgan dunyodagi issiqxona gazlarining to'rtdan uch qismini ishlab chiqaradi.
“Toza energiya ishlab chiqarishga o‘tish... energiya samaradorligini oshirish juda muhim”, dedi u.
Ammo u 2050 yilga borib nol chiqindilarni faqat "keyingi sakkiz yil ichida kam uglerodli elektr energiyasini etkazib berishni ikki baravar oshirish orqali" mumkin bo'lishini ogohlantirdi.
Net nol emissiya yoki uglerod neytralligi ma'lum vaqt oralig'ida inson faoliyati natijasida karbonat angidrid chiqindilari global miqyosda atmosferadan karbonat angidridni olib tashlash orqali muvozanatlashtirilganligini anglatadi.
Butunjahon meteorologiya tashkiloti hisobotida elektr infratuzilmasining barqarorligini ta'minlash va ortib borayotgan energiya talablarini qondirish uchun ishonchli ob-havo, suv va iqlim xizmatlariga ega bo'lish muhimligini ta'kidlaydi.
Qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tish dunyoda o‘sib borayotgan suv ta’sirini yumshatishga yordam beradi, deyiladi hisobotda. Hisobotda qayd etilishicha, quyosh va shamol energiyasi anʼanaviy elektr stansiyalariga qaraganda ancha kam suv sarflaydi.
Ammo u uglerod chiqindilarini qisqartirish bo‘yicha mamlakatlarning joriy majburiyatlari 2015-yilgi Parij kelishuvida belgilangan maqsadlarga erishish uchun “uzoq” ekani haqida ogohlantiradi.
Hisobotda aytilishicha, qayta tiklanadigan energiyaga global investitsiyalar "dunyoni nol traektoriyaga olib chiqish uchun 2050 yilga borib uch baravar ko'payishi kerak".
Hisobot ayniqsa Afrikaga toza energiya sarmoyasini kiritishga chaqiradi. Qit'a allaqachon kuchli qurg'oqchilik va iqlim o'zgarishining boshqa jiddiy ta'siriga duch kelmoqda. Oxirgi 20 yil ichida Afrika toza energiya investitsiyalarining atigi 2 foizini olgan.
Biroq, Afrikadagi sayyoradagi eng yaxshi quyosh resurslarining 60 foiziga ega bo‘lgan qit’a quyosh ishlab chiqarishda asosiy o‘yinchi bo‘lish imkoniyatiga ega, deyiladi hisobotda.
Biroq, bu katta investitsiyalarni talab qiladi. “Barcha afrikaliklarni zamonaviy energiya bilan ta’minlash uchun yiliga 25 milliard dollar sarmoya kerak bo‘ladi”, — deyiladi hisobotda. Bu bugungi kunda global energiya investitsiyalarining qariyb 1 foizini tashkil qiladi.